HA LONG NATURE: Cò lửa lùn (Diệc vàng) Ixobrychus sinensis
Chủ nhật - 12/10/2025 12:58
Phát hiện một cá thể cò lửa lùn (diệc vàng) hay cò gọi là cò lùn xám. May mắn là được tiếp cận ở vị trí rất gần, điều rất khó đối với nhiều loài chim khác.
Phân loại (Classification)
Giới (Kingdom): Động vật (Animalia)
Ngành (Phylum): Động vật có dây sống (Chordata)
Lớp (Class): Chim (Aves)
Bộ (Order): Bồ nông (Pelecaniformes)
Họ (Family): Diệc (Ardeidae)
Chi (Genus): Ixobrychus
Loài (Species): Ixobrychus sinensis (Gmelin, 1789)
1. https://www.thainationalparks.com/species/yellow-bittern
2. https://www.vncreatures.net/chitiet.php?page=1&loai=1&ID=5197
3. https://www.gbif.org/species/2480848
4. Yuji SAWARA, 2013. Yellow Bittern Yoshigoi (Jpn) Ixobrychus sinensis. Bird Research News Vol.10 No.1
Giới (Kingdom): Động vật (Animalia)
Ngành (Phylum): Động vật có dây sống (Chordata)
Lớp (Class): Chim (Aves)
Bộ (Order): Bồ nông (Pelecaniformes)
Họ (Family): Diệc (Ardeidae)
Chi (Genus): Ixobrychus
Loài (Species): Ixobrychus sinensis (Gmelin, 1789)
Lưu ý: Theo trang Sinh vật rừng Việt Nam, báo cáo “Đa dạng cấu trúc thành phần loài chim ở xã Phù Long, huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng” (Nguyễn Lân Hùng Sơn, Từ Thị Thanh Kim Huệ, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Tập 29, Số 4 (2013) 53-62) xác định cò lửa lùn hay cò lùn xám thuộc bộ hạc (Coconiiformes). Còn theo GBIF, Thai National Park,… xác định thuộc bộ Bồ nông (Pelecaniformes).

Mô tả: Đây là loài chim nhỏ, dài khoảng 36 đến 38 cm, cổ ngắn và mỏ hơi dài. Con trống có màu vàng xỉn đồng đều ở phần trên và màu nâu nhạt ở phần dưới. Đầu và cổ màu hạt dẻ, với mào đen.
Phần mào, cổ và ngực của con cái có sọc màu nâu, còn con non thì giống con cái nhưng có nhiều sọc màu nâu ở phía dưới và lốm đốm màu vàng nhạt ở phía trên. Dưới ngực, bụng và dưới đuôi nâu vàng nhạt.
Môi trường sinh sản của chúng là các bãi lau sậy. Chúng làm tổ trên các giàn lau sậy trong bụi rậm. Mỗi lứa đẻ từ bốn đến sáu trứng. Do lối sống ẩn núp và môi trường sống trong bãi lau sậy, chúng có thể khó bị phát hiện, nhưng chúng thường bay khá thường xuyên, khi sự tương phản nổi bật giữa bộ lông bay màu đen và bộ lông màu vàng nhạt khiến chúng trở nên không thể nhầm lẫn.
Chim diệc vàng ăn côn trùng, cá và động vật lưỡng cư.
Làm tổ: Chim diệc vàng xây tổ hình giỏ trên mặt nước bằng cách khéo léo uốn cong các loài thực vật mới mọc, chẳng hạn như cây hương bồ, cây hương bồ lá hẹp và cỏ lác thân mềm.
Phần mào, cổ và ngực của con cái có sọc màu nâu, còn con non thì giống con cái nhưng có nhiều sọc màu nâu ở phía dưới và lốm đốm màu vàng nhạt ở phía trên. Dưới ngực, bụng và dưới đuôi nâu vàng nhạt.
Môi trường sinh sản của chúng là các bãi lau sậy. Chúng làm tổ trên các giàn lau sậy trong bụi rậm. Mỗi lứa đẻ từ bốn đến sáu trứng. Do lối sống ẩn núp và môi trường sống trong bãi lau sậy, chúng có thể khó bị phát hiện, nhưng chúng thường bay khá thường xuyên, khi sự tương phản nổi bật giữa bộ lông bay màu đen và bộ lông màu vàng nhạt khiến chúng trở nên không thể nhầm lẫn.
Chim diệc vàng ăn côn trùng, cá và động vật lưỡng cư.
Làm tổ: Chim diệc vàng xây tổ hình giỏ trên mặt nước bằng cách khéo léo uốn cong các loài thực vật mới mọc, chẳng hạn như cây hương bồ, cây hương bồ lá hẹp và cỏ lác thân mềm.

Hành vi: chúng đứng thẳng với mỏ dựng đứng để bắt chước hình ảnh cây sậy khi cảnh giác với những kẻ săn mồi và con người đang đến gần
Phân bố: Cò lửa là loài phân bố ở Ấn Độ, Miến Điện, Mã Lai đến Xelêbes, Đông Dương và Nam Trung Quốc.
Việt Nam cò lửa lùn có ở hầu khắp các vùng đồng bằng nhưng hiếm.
Hình ảnh quan sát được trong khuôn viên trường THPT chuyên Hạ Long. Một con cò lửa lùn khá non đậu trên cây. Có lẽ nó đã di chuyển từ khu vực bãi khu vực hồ Cô Tiên cạnh trường.
Phân bố: Cò lửa là loài phân bố ở Ấn Độ, Miến Điện, Mã Lai đến Xelêbes, Đông Dương và Nam Trung Quốc.
Việt Nam cò lửa lùn có ở hầu khắp các vùng đồng bằng nhưng hiếm.
Hình ảnh quan sát được trong khuôn viên trường THPT chuyên Hạ Long. Một con cò lửa lùn khá non đậu trên cây. Có lẽ nó đã di chuyển từ khu vực bãi khu vực hồ Cô Tiên cạnh trường.

Dáng đứng với mỏ dựng đứng đặc trưng

Nhìn từ phía sau


Nhìn từ phía bên

Nhìn từ dưới lên

Di chuyển trên cây
Tham khảo:1. https://www.thainationalparks.com/species/yellow-bittern
2. https://www.vncreatures.net/chitiet.php?page=1&loai=1&ID=5197
3. https://www.gbif.org/species/2480848
4. Yuji SAWARA, 2013. Yellow Bittern Yoshigoi (Jpn) Ixobrychus sinensis. Bird Research News Vol.10 No.1
Tác giả: Nghĩa Nguyễn Tuấn
Bài viết xem nhiều
-
Bác Hồ với quan điểm bảo vệ môi trường thiên nhiên, phát triển kinh tế xanh bền vững
-
Bướm đêm hầu gái (Handmaiden moths )
-
Tìm hiểu các loài rùa biển: 5 trên 7 loài có mặt ở Việt Nam
-
Phát hiện loài cá mập quý hiếm ở Brazil
-
Những điều thú vị về cá tráp biển
-
Tìm hiểu ngành chân khớp (ARTHROPODA)
-
Khám phá đa dạng sinh học tại rừng quốc gia Yên Tử (P1)
-
Đa dạng sinh học trong bài thơ của nhà thơ Trần Đăng Khoa
-
HA LONG NATURE: Điều thú vị ở bướm đêm diều hâu chim ruồi
-
Báo cáo đa dạng sinh học: Bướm đêm cú mèo