Báo cáo đa dạng sinh học: Chích chòe than (Copsychus saularis)

Thứ tư - 16/07/2025 12:38

Trong tháng 5, 6, 7/2025, nhóm học sinh đã tiến hành tìm hiểu đa dạng sinh học về các loài động, thực vật, nấm,… trong khuôn viên trường THPT chuyên Hạ Long. Đây là một hoạt động thực tế, và kết quả thu được có khá nhiều bất ngờ thú vị, góp phần tạo hiểu biết về đa dạng sinh học ngay trong khuôn viên trường, nơi có nhiều “bạn nhỏ” cùng đang sinh sống, tạo nên bức tranh đa dạng sinh học ý nghĩa.

Giới thiệu Chích chòe than (tên tiếng Anh: Oriental magpie robin)
Phân loại:
Giới (Kingdom): Động vật (Animalia)
Ngành (phylum): Động vật có dây sống (Chordata)
Lớp (Class): chim (Aves)
Bộ (Order): Sẻ (Passeriformes)
Họ (family): Đớp ruồi (Muscicapidae)
Chi (Genus): Copsychus
Loài (Species): Copsychus saularis (Linnaeus, 1758)
Lưu ý: Trong trang Sinh vật rừng Việt Nam xác định Chích chòe (Copsychus saularis) thuộc họ Chích chòe Turdidae. Trong khi đó Turdidae thuộc họ chim hót (chim hoét). Họ Turdidae và Muscicapidae là khác nhau.

Mô tả: Một loài chim cổ đỏ cỡ trung bình với sọc cánh trắng rộng chạy từ vai đến chóp cánh. bụng, dưới đuôi và 4 lông đuôi ngoài cùng trắng, đôi lông đuôi thứ tư có phần gốc trắng. Phần còn lại của bộ lông đen ánh xanh. Mỏ màu đen. Đuôi thường vểnh lên.

Lưu ý lông đuôi ngoài màu trắng, đặc biệt là khi bay. Chim trống có bộ lông đen trắng, trong khi chim mái có màu nâu xám và trắng. Chim non trông giống chim mái, nhưng có đầu và phần trên có vảy. Chúng có giọng hót du dương và được biết đến là bắt chước tiếng hót của các loài chim khác. Tiếng hót có nhiều giai điệu. Tiếng hót phổ biến nhất là tiếng huýt sáo lúc bình minh.

Sinh học, sinh thái:
Sống ở trong các khu rừng thường xanh đất thấp và cà các khu rừng ngập mặn. Kiếm ăn trong khu vực. Thức ăn là những loài sâu, ở các khu vực bìa rừng nơi sống của con người, chúng ăn ấu trùng của các loài ấu trùng trong phân các loài động vật nuôi. Chúng làm tổ trong các hốc cây, đẻ từ 3 - 4 trứng có màu đốm xanh. Con non mới nở chưa mở mắt và được cả bố và mẹ chăm sóc thức ăn.
Phân bố:
Trong nước: Ở Việt Nam chích chòe là loài phổ biến ở tất cả các vùng từ Bắc đến Nam.
Nước ngoài: Chích chòe phân bố ở Ấn Độ, Miến Điện, Thái Lan, Nam Trung Quốc và Đông Dương.
Một số hình ảnh nhóm học sinh quan sát trong khuôn viên trường THPT chuyên Hạ Long

Chích chòe than đậu trên cây xoài (tên khoa học Mangifera indica Linnaeus, 1753)

Một số con tem trong đó có tem của Việt Nam vẽ về Chích chòe (Phát hành năm 1971)

Tham khảo:
https://www.gbif.org/species/2492680
https://ebird.org/species/magrob
https://roundglasssustain.com/infographics/oriental-magpie-robin-facts
Atlas 300 loài chim thuộc bộ Sẻ của Việt Nam, Trung tâm nhiệt đới Việt Nga. NXB Khoa học tự nhiên và Công nghệ, 2020.
https://australian.museum/learn/animals/birds/

Tác giả: Ngọc Mai, Ánh Dương, Ngọc Thanh